Museum Rotterdam verwerft het vaandel van de strijdbare arbeiders

22 July 2024, 18:18 uur
Rotterdam & Regio
mainImage
cCollectie RDM
Scheepswerf De Nieuwe Waterweg in 1927, Stadsarchief Rottterdam.

Onlangs breidde Museum Rotterdam de collectie uit met een indrukwekkend vaandel van Rooms-Katholieke metaalbewerkers. De centrale voorstelling toont de patroonheilige tegen de haast industriële achtergrond van Scheepsbouw Maatschappij ‘Nieuwe Waterweg’. Bijzonder is ook dat onze conservator Mayke Groffen in het Stadsarchief een schriftje vond waarin de totstandkoming van het vaandel is vastgelegd. In magere jaren legden de leden loon opzij om een eersteklas banier mee te kunnen nemen tijdens demonstraties. Nu kan dat verhaal na al die jaren weer worden verteld.

In 1925 viert de Rotterdamse afdeling van de Nederlandse Rooms-Katholieke Metaalbewerkersbond haar 35-jarig bestaan. In aanloop naar het feest rijst het plan een nieuw vaandel te laten maken. Andere clubs hebben prachtige vlaggen, maar de onze is tot op de draad versleten – schrijft het bestuur. Het spoort leden aan loten te kopen voor de financiering van een nieuw vaandel, dat voortaan trots meegedragen gaat worden in demonstraties. Die zichtbaarheid was ongetwijfeld van groot belang in de verzuilde samenleving, waar de katholieke bond tegenwicht bood aan protestante werkliedenverenigingen en ‘goddeloze’ socialistische vakbonden.
 
De voorstelling: Sint Eloy met een schip in aanbouw
 
In goed-Katholieke traditie, staan de metaalbewerkers onder bescherming van Sint Eloy. Deze patroonheilige is centraal afgebeeld op het vaandel met een schitterende kroon in handen. Verder zijn o.a. verwijzingen te zien naar (hoef)smeden, lampenmakers en elektriciens. Het schip in aanbouw verwijst naar de scheepsbouw als belangrijkste tak van metaalnijverheid binnen Rotterdam. Bovendien blijkt hier een specifiek bedrijf model te hebben gestaan. Te zien is namelijk de kraanbaan van ‘de Furness’, zoals scheepsbouwbedrijf ‘Nieuwe Waterweg’ wel werd aangeduid. Kleine figuurtjes verbeelden de arbeiders aan het werk. 
 
Werkstad
 
Tijdens het interbellum is de stad trots op zijn havens en industrie. In de dynamiek, de moderniteit en de havenwerken zou de ware schoonheid van Rotterdam schuilen. Hiermee onderscheidt Rotterdam zich van andere steden. Dit vaandel verwijst niet alleen naar de trots, maar ook naar de harde strijd die metaalbewerkers moesten leveren voor de rechten van hun arbeid. Daarmee is het een prachtige aanvulling op onze collectie, waarin Rotterdam als werkstad een van de pijlers is. Om het vaandel in de toekomst te kunnen tonen, onderzoeken we nog welke conserverende behandelingen nodig zijn.